Cykl "miasta przyjazne karierze zawodowej" - rynek pracy w Dębicy

Cykl "miasta przyjazne karierze zawodowej" to seria artykułów, w których opisujemy miasta w Polsce oferujące możliwości rozwoju ścieżki kariery zawodowej. Sprawdź co oferuje rynek pracy w Dębicy.

Dębica - podstawowe informacje

Dębica to gmina miejska w województwie podkarpackim. Jest siedzibą powiatu dębickiego. Położona jest nad rzeką Wisłok w pobliżu autostrady A4 i drogi krajowej nr 94 w Kotlinie Podkarpackiej, na północnym skraju Pogórza Strzyżowskiego. Przed 1945 rokiem Dębica wchodziła w skład województwa krakowskiego. Po II wojnie światowej weszła w skład nowo utworzonego województwa rzeszowskiego.

Położona jest w historycznej Małopolsce, na terenie dawnej Ziemi Sandomierskiej. Dębica otrzymała prawa miejskie, ale nigdy nie zostały one w pełni zrealizowane. Po raz pierwszy została lokowana w 1372 roku, a następnie zdegradowana do kategorii miasta w 1785 roku. Ponownie prawa miejskie uzyskała w 1912 r. Zdegradowany Kawęczyn został włączony do Dębicy w 1927 roku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa tarnowskiego.

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłu chemicznego i spożywczego.

Historia Dębicy

Średniowiecze

Nie wiadomo, kiedy dokładnie powstała osada. Pierwsza wzmianka o Dębicy pochodzi z 1293 roku. Właścicielami osady "Dambicha" była rodzina Gryfitów. Wiadomo, że w 1305 roku Tatarzy splądrowali osadę, a drewniany kościół uległ zniszczeniu. Odbudowano go w 1318 roku. Dębica już w 1325 roku była siedzibą leśnego dekanatu. W jego skład wchodziło 14 parafii, które znajdowały się na terenie Puszczy Sandomierskiej. Później włączono do niego także parafie Strzyżów (i Rzeszów). Świadczy to o tym, że Dębica była w tym czasie szybko rozwijającą się miejscowością.

Król Kazimierz III Wielki nadał Świętosławowi Gryficie akt lokacyjny miasta, oparty na prawach średzkich. Dał też zgodę na odbywanie jarmarków w każdą środę. Na założenie miasta trzeba było czekać 14 lat. 10 czerwca 1372 r. Świętosław wydał Mikołajowi, soltysowi, polecenie lokacji miasta. Mikołaj został pierwszym dziedzicznym starostą dębickim z prawem pobierania czynszu i innymi przywilejami.

Dębica, położona na szlaku handlowym z Krakowa i Lwowa, miała duże możliwości rozwoju. Możliwości te ograniczała jednak konkurencja ze strony wcześniej założonych większych miast - Ropczyc czy Pilzna. Mimo tych trudności Dębica rozwijała się gospodarczo i demograficznie. W 1446 r. Jan z Czyżowa (namiestnik króla Władysława Warneńczyka) nadał Dębicy przywilej odbywania dorocznych jarmarków w Środę Popielcową. Następstwem tego był szybki rozwój miasta. Ówczesnym właścicielem miasta była Jadwiga z Podgrodzia. W 1470 r. próbował on nadać prawom obowiązującym w mieście moc obowiązującą.

Pod koniec XV w. wojska węgierskie pod wodzą Tomasza Tharczaya splądrowały Dębicę i cały region. Najeźdźcy tatarscy w 1502 r. zdziesiątkowali drewniane miasto i wyludnili je.

Dębica w XVI-XVIII w.

Dębica została poważnie zaludniona po najeździe tatarskim w 1502 roku. Jan Podgrodzki, Katarzyna Latoszyn, właściciele miasta, zwolnili je na 14 lat od wszelkich zobowiązań i zezwolili na swobodny wyrąb lasu, aby powstrzymać upadek miasta. W 1504 r. król Aleksander Jagiellończyk zwolnił Dębicę od płacenia podatków królewskich. Przywileje te umożliwiły Dębicy szczytowy okres rozwoju w XVI wieku. Była ona ośrodkiem lokalnego rzemiosła. Istniały tu liczne cechy krawców i mieczników, kuśnierzy i kowali, a także kołodziejów. Rzemieślnicy ci mogli jednak zaspokajać jedynie rynek lokalny. Handel ograniczał się też do najbliższych okolic. Dębica nie miała w tym czasie takiego znaczenia jak Ropczyce czy Pilzno. Dębica była nadal gminą prywatną, a jej właściciele podzielili ją między swoich spadkobierców. W 1554 r. spora część zabudowań została podpalona. Szkody zostały jednak szybko naprawione. Pożar zniszczył drewniany kościół i doprowadził do budowy nowego kościoła pod wezwaniem św. Małgorzaty (dzisiejszy kościół św. Jadwigi). Budowę kontynuowano do 1650 roku. Pod koniec XVI wieku Dębica była domem dla 700 osób.

W czasie wojny ze Szwecją (1655-1660) Dębica była dwukrotnie zdobywana przez obce wojska. Najpierw przez Szwedów, a następnie przez wojska pod wodzą Jerzego Rakoczego. Wojnę przetrwało zaledwie 30 domów i 200 osób[11]. Chcąc powstrzymać grożący miastu spadek liczby ludności, właściciele zezwolili na osiedlanie się w nim Żydów z Tarnowa, Ropczyc, Pilzna. Ich liczba szybko rosła i wkrótce przewyższyła liczbę katolików. Pod koniec XVII w. nastąpił gwałtowny wzrost liczby ludności i powstało Nowe Miasto. Rdzeniem nowej osady był kościół św. Barbary, wzniesiony w 1651 roku. Centrum Nowej Dębicy stanowił obecny rynek. Stara Dębica skupiała się wokół starego placu gryfitów (dzisiejszy Plac Glyfitów), który od średniowiecza był głównym placem targowym. Chociaż obie Dębice miały swoich burmistrzów, to jednak istniał wójt, który reprezentował miasto przed wieloma jego właścicielami. Granicę między obiema miejscowościami stanowił dębicki potok (obecnie Potok Gawrzyłowski).

Miasto zostało ponownie zniszczone w czasie III wojny północnej, a także wojny domowej pomiędzy zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego a jego przeciwnikami. Mimo usilnych starań kolejnych właścicieli o uratowanie Dębicy, miasta nie udało się uratować. Zniszczenie to wiązało się z zapaścią gospodarczą całego kraju. Powoli przekształcało się w osadę rolniczą. W połowie XVIII w. stała się własnością Radziwiłłów. W czasie konfederacji barskiej wojska rosyjskie stoczyły z konfederatami bitwę na przedmieściach Dębicy. Po I rozbiorze Polski znalazła się pod kontrolą austriacką.

Dębica pod panowaniem austriackim

Dębica utraciła prawa miejskie po pierwszym rozbiorze. Stało się to za sprawą władz austriackich. Ze względu na małą liczbę mieszkańców oraz fakt, że większość z nich utrzymywała się z uprawy okolicznych pól, powodem tego była utrata przez Dębicę praw miejskich. Jedyną pamiątką po szczęśliwszych czasach był rynek, kilka drewnianych domów wokół niego oraz główne ulice. Dębica znajdowała się najpierw w powiecie pilskim (Landkreis), a następnie w powiecie tarnowskim.

W 1831 r. epidemia cholery zdziesiątkowała ludność. W zamieszkach po powstaniu galicyjskim w 1846 r. zginęło 10 osób.

Dębica była siedzibą powiatu w latach 1850-1867. Nieoczekiwanie w drugiej połowie XIX w. nastąpiło ożywienie gospodarcze. Władze austriackie zdecydowały, że nowo budowana linia kolejowa nie będzie przebiegać przez bardziej zaludniony Pilzno. Pierwszy pociąg przyjechał do Dębicy 15 października 1855 roku. Oficjalnie linia kolejowa została otwarta 25 lutego 1856 roku. W 1858 roku kolej krakowsko-dębicka została przedłużona do Rzeszowa. Kolej znacznie zwiększyła znaczenie miasta, a zwłaszcza jego atrakcyjność dla lokowania zakładów przemysłowych. W 1887 r. przez Mielec poprowadzono linię z Dębicy do Rozwadowa, obecnie dzielnicy Stalowej Woli. Dzięki temu Dębica stała się ważnym węzłem kolejowym. Dogodna komunikacja umożliwiła ożywienie handlu i rzemiosła. Dębica była ośrodkiem sprzedaży bydła, trzody chlewnej i koni. Transportowano je koleją na Śląsk.

W 1858 r. pożar zniszczył połowę zabudowy miasta. Pożar nie zahamował jednak rozwoju gospodarczego i demograficznego Dębicy. Około 1860 r. działało tu łącznie 40 sklepów i 40 firm, młyn parowy, kilka warsztatów rzemieślniczych. W 1900 r. powstało gimnazjum. Zaczęło ono funkcjonować w roku szkolnym 1900/1901. W Dębicy znajdowała się siedziba sądu powiatowego, posterunek policji i poczta. Struktura demograficzna miasta przedstawiała się następująco: 286 domów, 2759 mieszkańców i 450 katolików było obecnych w 1881 roku. Pozostałą część stanowili Żydzi.

Po wielu latach starań, w 1912 r. władze austriackie przywróciły Dębicy prawa miejskie. W 1914 r. przywróciły też Dębicy jej dawny herb Gryf.

Praca w Dębicy - co oferuje rynek pracy?

W Dębicy mieszka ponad 46 tysięcy osób. Na 1000 osób przypada 402 pracujących. Jest to wynik wyższy od uzyskanego dla województwa podkarpackiego, a także wyższy od wyniku dla Polski ogółem. Według danych z 2017 roku stopa bezrobocia w mieście wynosiła 7,4%. Jest to wynik znacznie niższy od krajowego wskaźnika bezrobocia. Od kilku lat spada liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Dębicy. Jest to możliwe dzięki ciągłemu rozwojowi małych firm i przedsiębiorstw, co prowadzi bezpośrednio do poprawy sytuacji gospodarczej. Pomimo tych pozytywnych wyników, w Dębicy jest jeszcze wiele ofert pracy.

Ludzie poszukują takich stanowisk jak: elektryk, kierowca samochodu ciężarowego, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, pracownik porządkowy, elektromechanik, sekretarka, magazynier, kateringowiec, kucharz, pracownik pizzerii, główny implantolog-technolog badań i produkcji implantów stomatologicznych, księgowy, mechanik/chłodnik, elektryk serwisowy, monter okien, monter okien, pracownik ręcznej myjni samochodowej, pracownik serwisu zmieniaczy opon, ogrodnik krajobrazu, monter mebli, operator produkcji opon, robotnik budowlany, stolarz, zbrojarz, magazynier, sortowacz, zbieracz zamówień, operator lasera, referent techniczny, doradca klienta, sprzedawca narzędzi, referent ds. kadr i płac, sortowacz paczek i towarów, fryzjer, kierowca wózka widłowego, plastyk ortopeda, krawiec, konstruktor, technolog i wiele innych.

W serwisie Gowork.pl znajdziesz aktualne oferty pracy w Dębicy. Warto również zapoznać się z ofertami udostępnionymi na stronie brzeskiego Powiatowego Urzędu Pracy: https://debica.praca.gov.pl/

Według ogólnodostępnych danych nastąpił spadek liczby osób pozostających bez pracy, zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w okresie 2016-2017 aż o 1134 osoby. Cały powiat dębicki ma jedną z najniższych stóp bezrobocia wśród powiatów w granicach województwa podkarpackiego. Kobiety stanowią 62,13% czyli największą grupę osób bezrobotnych. Wysoka jest liczba osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi, która wynosi 58,77%. Powiat dębicki ma jednak zarówno charakter rolniczy, jak i przemysłowy. Najlepsza podaż osób aktywnych zawodowo występuje w sektorze rolniczym (rolnictwo łowiectwo leśnictwo rybactwo). Na drugim miejscu znajduje się przemysł i budownictwo z wynikiem 30,5%.

W sektorze finansowym zatrudnionych jest zaledwie 0,8% siły roboczej. Należy zauważyć, że najwięcej osób bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Wynika to z faktu, że wiele osób podejmujących pracę ma szeroki zakres obowiązków, który często przekracza ich wyuczone umiejętności. Pomimo malejącej stopy bezrobocia w Dębickim, istnieje duże zapotrzebowanie w takich zawodach: pracownicy dorywczy, kierownicy finansowi, programiści aplikacji i pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani, pośrednicy do spraw badań i pracy oraz pośrednicy do spraw zatrudnienia i pracy. Zawody te nazywane są zawodami deficytowymi.